بازشب گذشته همرای دوست های خود دوران حکومت حبیب الله " کلکانی" و محمد نادر خان را مورد مطالعه قرار دادیم.
حبیب الله کلکانی فرزند عبدالرحمان در سال 1890درکلکان کابل در یک خانواده فقیر به دنیا آمده است . حبیب الله کاکانی در جوانی اش مصروف باغبانی بود ولی یک جوان شجاع و بادرایت بود ، خواندن و نوشتن را یاد نداشت و در دوران حکومت امان الله خان در ننگرهار از همکاران امان الله خان بود امان الله خان برای خودی کلکانی و عساکراش مواد غذایی و صلاح داده بود همرای دشمن های امان الله خان در جنگ بود . اما مدتی نگذشت از امان الله خان رو آورد دوباره به کلکان برگشت . وقتیکه به کلکان برگشت مردم را به خود جلب کرد و به سربازگیری شروع کرد.
 |
| رسم در وقت مصاحبه گرفته شده است |
دروقتیکه به کلکان برگشت نویسنده ها در باره اش فکر های مختلف دارد بعضی ها میگوید که شب ها دزدی میکرد و روز در کوه ها بدر میشد و بعضی ها میگوید که در مقابل حکومت امان الله خان ایستاده بود راه شمال را قطع کرده بود و بعضی نویسنده ها میگوید که از کس های زورگو پول میگرفت و امرار حیات میکرد...
بعد از چند مدت نگذشت که بالای کابل حمله کرد و جنگ شان 9 روز دوام پیدا کرد، اما به طرف پغمان عقب نیشینی کرد. امان الله خان با همرای فامیل اش در یک موتر کابل را ترک کرد و برادرش عنایت خان را جانشین خودش تعین کرد . مدتی باز نگذشت که دوباره حمله کرد و کابل را تصرف کرد سه روز بعد عنایت الله خان با اعضای فامیل اش توسط طیاره انگلیس با پادر میانی محمد صادق مجددی کابل را ترک کرد و حبیب الله کلکانی در 28 جدی وارد ارگ کابل شد و خود را "امیر غازی حبیب الله خادم دین رسول الله" نامید و بر تخت پادشاهی نشست.
امیر حبیب الله با آنکه مخالف دولت و اصلاحات امان الله بود ولی بعد از این که به قدرت رسید در سخنرانی خود از پادشاه سابق به خاطر تلاش در جهت گرفتن استقلال افغانستان از او ستایش کرد ولی گفت كه: "استقلال نه از من است و نه از امان الله، بلكه از شما مردم است" .
اولین اقدام خود قانون اساسی را لغو کرد، مدارس دولتی را بست، به جای تقویم خورشیدی تقویم قمری را رایج کرد، حجاب را برای زنان اجباری اعلام کرد، مالیات و محصولات غیر شرعی را لغو کرد و خواستار اعمال قوانین شرعی شد.
اين عوامل سبب شد كه حكومت حبيب الله كلكانی بیش از چند ماه دوام نياورد و محمد نادر خان، سپه سالار امان الله، كه به علت مخالفت با امان الله خان از وزارت كنار گذاشته شده بود و به عنوان سفير به پاريس رفته بود به افغانستان برگشت. روحانیون و سران قبایل بزرگ سمت جنوب حمايت خود را از نادر خان و آمادگی خود برای سرنگون کردن سلطنت کلکانی اعلام کردند.
محمد نادر که با حمایت سران قبایل سمت جنوب به افغانستان بازگشته بود، با تجدید سپاه و بعد از چند جنگ خونین، سر انجام در 25 میزان 1308 خورشیدی بر کابل مسلط شد. اما وعده که به حبیب الله کلکانی کرده بود انجام نداد و حبیب الله کلکانی را اعدام کرد
اما به نطری بنده حبیب الله کلکانی خواندن و نوشتن را یاد نداشته اما به خاطری راه زنی اش مردم ناراز شده و حکومت اش زیاد دوام پیدا نکرده است .به علما خیلی احترام داشته و در ناموس مردم هیچ وقتی دست درازی نکرده و درزمان حکومت اش در کابل خیلی آرامی بوده است
نادرخان :
وقتیکه نادرخان حکومت را را بدست گرفت اولین کاری که کرد ساختن اردوی منظم و قوی ، بعدآ ساختن قانون اساسی ، مکتب، تاسیس پوهنتون طب، یتیم خانه، دیوانه خانه، وضع سیستم مالیاتی، تدویر لویه جرگه، کورس های زبان های دری، پشتو، فرانسوی، آلمانی، تاسیس انجمن ادبی کابل و هرات ،افتتاح فابریکه های صنعتی، تاسیس اولین بانک دولتی، ساختن سرک ها میباشد . اما کارهای منفی اش حبس کردن روشن فکران ، خصوصا هم فکران امان الله خان ، تبعیض در مقابل زبان های فارسی ،تبعیض قومی و مذهبی در مقابل برادران اهل تشیع .
اما خودی نادر خان پیش از حکومت اش در سفارت خانه ایفای وظیفه نموده بود . یک جوان تحصیل کرده و جهان دیده و خیلی هوشیار بود.
نادرخان در دوران 4 سال حکومت خود صنعت افغانستان را رشد داد و با انگلیس و باروسیه روابط خوب داشت . روزنامه انیس را به دولتی تبدیل کرد.
اما به نظری بنده نادرخان یک شخص تحصیل کرده ، هوشیار بوده و با هر کس روابط خوب داشته است ، اما هم فکران هم نزدیکان امان الله خان را در حبس می انداخت و وعده که به حبیب الله کلکانی کرده بود وفا نکرد.
همین بود که در جریان محفل توزیع شهادت نامه دانش آموزان در یک مکتب توسط عبدالخالق کشته شد...
با احترام بشیراحمد " حیدری"
کشور دوست ترکیه
بعد از چند مدت نگذشت که بالای کابل حمله کرد و جنگ شان 9 روز دوام پیدا کرد، اما به طرف پغمان عقب نیشینی کرد. امان الله خان با همرای فامیل اش در یک موتر کابل را ترک کرد و برادرش عنایت خان را جانشین خودش تعین کرد . مدتی باز نگذشت که دوباره حمله کرد و کابل را تصرف کرد سه روز بعد عنایت الله خان با اعضای فامیل اش توسط طیاره انگلیس با پادر میانی محمد صادق مجددی کابل را ترک کرد و حبیب الله کلکانی در 28 جدی وارد ارگ کابل شد و خود را "امیر غازی حبیب الله خادم دین رسول الله" نامید و بر تخت پادشاهی نشست.
امیر حبیب الله با آنکه مخالف دولت و اصلاحات امان الله بود ولی بعد از این که به قدرت رسید در سخنرانی خود از پادشاه سابق به خاطر تلاش در جهت گرفتن استقلال افغانستان از او ستایش کرد ولی گفت كه: "استقلال نه از من است و نه از امان الله، بلكه از شما مردم است" .
اولین اقدام خود قانون اساسی را لغو کرد، مدارس دولتی را بست، به جای تقویم خورشیدی تقویم قمری را رایج کرد، حجاب را برای زنان اجباری اعلام کرد، مالیات و محصولات غیر شرعی را لغو کرد و خواستار اعمال قوانین شرعی شد.
اين عوامل سبب شد كه حكومت حبيب الله كلكانی بیش از چند ماه دوام نياورد و محمد نادر خان، سپه سالار امان الله، كه به علت مخالفت با امان الله خان از وزارت كنار گذاشته شده بود و به عنوان سفير به پاريس رفته بود به افغانستان برگشت. روحانیون و سران قبایل بزرگ سمت جنوب حمايت خود را از نادر خان و آمادگی خود برای سرنگون کردن سلطنت کلکانی اعلام کردند.
محمد نادر که با حمایت سران قبایل سمت جنوب به افغانستان بازگشته بود، با تجدید سپاه و بعد از چند جنگ خونین، سر انجام در 25 میزان 1308 خورشیدی بر کابل مسلط شد. اما وعده که به حبیب الله کلکانی کرده بود انجام نداد و حبیب الله کلکانی را اعدام کرد
اما به نطری بنده حبیب الله کلکانی خواندن و نوشتن را یاد نداشته اما به خاطری راه زنی اش مردم ناراز شده و حکومت اش زیاد دوام پیدا نکرده است .به علما خیلی احترام داشته و در ناموس مردم هیچ وقتی دست درازی نکرده و درزمان حکومت اش در کابل خیلی آرامی بوده است
نادرخان :
وقتیکه نادرخان حکومت را را بدست گرفت اولین کاری که کرد ساختن اردوی منظم و قوی ، بعدآ ساختن قانون اساسی ، مکتب، تاسیس پوهنتون طب، یتیم خانه، دیوانه خانه، وضع سیستم مالیاتی، تدویر لویه جرگه، کورس های زبان های دری، پشتو، فرانسوی، آلمانی، تاسیس انجمن ادبی کابل و هرات ،افتتاح فابریکه های صنعتی، تاسیس اولین بانک دولتی، ساختن سرک ها میباشد . اما کارهای منفی اش حبس کردن روشن فکران ، خصوصا هم فکران امان الله خان ، تبعیض در مقابل زبان های فارسی ،تبعیض قومی و مذهبی در مقابل برادران اهل تشیع .
اما خودی نادر خان پیش از حکومت اش در سفارت خانه ایفای وظیفه نموده بود . یک جوان تحصیل کرده و جهان دیده و خیلی هوشیار بود.
نادرخان در دوران 4 سال حکومت خود صنعت افغانستان را رشد داد و با انگلیس و باروسیه روابط خوب داشت . روزنامه انیس را به دولتی تبدیل کرد.
اما به نظری بنده نادرخان یک شخص تحصیل کرده ، هوشیار بوده و با هر کس روابط خوب داشته است ، اما هم فکران هم نزدیکان امان الله خان را در حبس می انداخت و وعده که به حبیب الله کلکانی کرده بود وفا نکرد.
همین بود که در جریان محفل توزیع شهادت نامه دانش آموزان در یک مکتب توسط عبدالخالق کشته شد...
با احترام بشیراحمد " حیدری"
کشور دوست ترکیه
0 yorum:
Yorum Gönder